در صنعت ساختمان‌سازی نوین، کنترل نفوذ رطوبت به اجزای سازه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مهندسان و معماران است. رطوبت نه تنها باعث تخریب مصالح ساختمانی و کاهش دوام سازه می‌شود، بلکه زمینه‌ساز رشد قارچ، کپک و آسیب به پوشش‌های داخلی نیز خواهد بود. در پاسخ به این نیاز، بلوک عایق رطوبت به‌عنوان نسل جدیدی از بلوک‌های ساختمانی توسعه یافته که توانایی مهار و مقاومت در برابر نفوذ آب را دارد.
ویدیوی تست وزن بلوک سبک والاکس
بلوک عایق رطوبت چیست و چه تفاوتی با بلوک معمولی دارد؟
بلوک عایق رطوبت نوعی بلوک ساختمانی است که علاوه بر وظیفه‌ی سازه‌ای و جداسازی فضاها، دارای خاصیت ضدجذب رطوبت است. در ساخت این بلوک‌ها از ترکیبات و فناوری‌هایی استفاده می‌شود که مانع از انتقال یا نفوذ آب به داخل بافت بلوک می‌شود. در حالی که بلوک‌های معمولی سیمانی تمایل زیادی به جذب آب دارند و در مناطق مرطوب موجب نفوذ نم به دیوار می‌شوند، بلوک عایق رطوبت به دلیل ساختار میکروسکوپی غیرجاذب، تراکم بالا و یا لایه‌های پوششی ویژه، از نفوذ آب و بخار جلوگیری می‌کند.
تعریف فنی بلوک عایق رطوبت
از دیدگاه فنی، بلوک عایق رطوبت یک جزء غیر باربر یا نیمه‌باربر در سازه است که دارای ضریب جذب آب کمتر از ۵٪ و نفوذپذیری بخار کمتر از ۰٫۱ گرم در مترمربع بر ساعت است. ترکیب پایه‌ی این بلوک شامل سیمان پرتلند تیپ ۲ یا ۵ مقاوم در برابر سولفات‌ها، افزودنی‌های آب‌گریز (Hydrophobic Additives)، دانه‌بندی کنترل‌شده سبک یا نیمه‌سبک (مانند لیکا یا پرلیت) و در برخی مدل‌ها، لایه عایق پلیمری یا نانو پوشش سطحی می‌باشد. ویژگی بارز این نوع بلوک، تداوم عملکرد عایق حتی پس از برش و نصب است، زیرا خاصیت آب‌گریزی در عمق ماده نفوذ کرده و محدود به سطح خارجی نیست.
بیشتر بخوانید: بهترین عایق رطوبتی دیوار سیمانی
تفاوت کلیدی بلوک عایق رطوبت با بلوک سیمانی و سفالی
در جدول زیر تفاوت‌های کلیدی بین بلوک سیمانی معمولی، بلوک سفالی و بلوک عایق رطوبت آمده است:
| ویژگی‌ها | بلوک سیمانی معمولی | بلوک سفالی | بلوک عایق رطوبت |
جذب آب | بالا (تا ۱۵٪) | بسیار بالا (تا ۲۰٪) | بسیار پایین (زیر ۵٪) |
وزن مخصوص | حدود ۱۸۰۰ kg/m³ | حدود ۱۲۰۰ kg/m³ | ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ kg/m³ |
مقاومت در برابر نفوذ نم | ضعیف | بسیار ضعیف | عالی |
دوام در مناطق مرطوب | متوسط | ضعیف | بسیار بالا |
| عایق حرارتی و صوتی | معمولی | متوسط | بالا |
قیمت تقریبی | ارزان‌تر | متوسط | بالاتر اما با صرفه اقتصادی در بلندمدت |
کاربرد بهینه | دیوارهای داخلی خشک | دیوارهای سبک داخلی | دیوارهای خارجی و مناطق مرطوب |
مزایای استفاده از بلوک عایق رطوبت
- جلوگیری از نفوذ آب و نم: ساختار آب‌گریز و جذب بسیار پایین آب، مانع از نفوذ رطوبت حتی در شرایط بارندگی مستقیم می‌شود.
- افزایش دوام سازه: با کاهش چرخه‌ی خیس و خشک شدن، ترک‌های سطحی کاهش یافته و عمر مفید دیوارها افزایش می‌یابد.
- کاهش هزینه‌های نگهداری: حذف هزینه‌های ناشی از رنگ‌آمیزی مکرر، ترمیم نم‌زدگی و گچ‌کاری مجدد.
- بهبود کیفیت هوای داخل: با جلوگیری از رشد کپک و قارچ در دیوارها.
- عایق حرارتی و صوتی بهتر: بسیاری از مدل‌های بلوک عایق رطوبت به‌طور هم‌زمان ویژگی‌های عایق حرارت و صدا را نیز دارند.
- قابلیت استفاده در شرایط اقلیمی سخت: مناسب برای مناطق شمالی ایران، سواحل جنوبی و مناطق با بارندگی یا رطوبت بالا.
- دوستدار محیط زیست: کاهش مصرف ملات و انرژی در مراحل اجرا و نگهداری.
بیشتر بخوانید: مقایسه والاکس با بلوک سیمانی
انواع بلوک عایق رطوبت (بررسی جنس و ساختار)
بلوک عایق رطوبت بتنی
این نوع بلوک از بتن متراکم با افزودنی‌های آب‌گریز ساخته می‌شود. در فرآیند تولید از سیمان تیپ ۵ و میکروسیلیس برای کاهش نفوذپذیری استفاده می‌شود.
مزایا: مقاومت فشاری بالا، دوام زیاد، مقاومت شیمیایی مناسب.
کاربرد: دیوارهای خارجی ساختمان، زیرزمین‌ها و سازه‌های نیمه‌مدفون.
بلوک با هسته عایق (Core Insulated Block)
در این مدل، داخل بلوک بتنی یا سبک، لایه‌ای از پلی‌استایرن فشرده (XPS یا EPS) یا پلی‌اورتان سلول بسته به‌عنوان هسته‌ی مرکزی تعبیه می‌شود.
مزایا: هم‌زمان عایق حرارتی و رطوبتی بالا، وزن کمتر.
کاربرد: دیوارهای خارجی، سردخانه‌ها و ساختمان‌های صنعتی.
بلوک با روکش عایق (Coated Block)
این بلوک‌ها دارای روکش بیرونی از جنس پوشش‌های پلیمری، نانو سرامیکی یا رنگ‌های آب‌گریز سیلیکونی هستند.
مزایا: عملکرد سطحی بسیار بالا در دفع آب.
معایب: در صورت آسیب به روکش، خاصیت عایق کاهش می‌یابد.
کاربرد: نمای خارجی ساختمان‌ها یا دیوارهایی که در معرض مستقیم باران هستند.
بلوک با افزودنی نانو
در این بلوک‌ها از نانوذرات سیلیکا، نانو‌تیتانیا یا نانو‌سیلان‌ها در ترکیب ملات بلوک استفاده می‌شود که ساختار میکروسکوپی منافذ را اصلاح کرده و خاصیت Self-Sealing ایجاد می‌کند.
مزایا: آب‌گریزی در عمق بلوک، ماندگاری بالا، نیاز کم به پوشش سطحی.
کاربرد: مناطق با رطوبت مداوم یا زیرزمین‌ها.
بلوک عایق رطوبت و حرارت
این نوع بلوک‌ها به‌طور ترکیبی از مواد سبک (مانند پرلیت، فوم گلاس یا پلی‌استایرن) و افزودنی‌های ضدآب ساخته می‌شوند تا علاوه بر رطوبت، انتقال حرارت را نیز کاهش دهند، بلوک والاکس از جمله این بلوک ها محسوب می شود.
مزایا: کاهش قابل توجه مصرف انرژی، عایق دوگانه.
کاربرد: پروژه‌های بهینه‌سازی انرژی ساختمان‌ها، ساختمان‌های کم‌مصرف و سبز.
بیشتر بخوانید: بلوک عایق دار
راهنمای کامل انتخاب و خرید بلوک عایق رطوبت
برای انتخاب درست بلوک عایق رطوبت، باید چند عامل کلیدی مورد توجه قرار گیرد:
موقعیت جغرافیایی و اقلیم منطقه: در مناطق بارانی یا مرطوب مانند شمال کشور، نوع هسته‌دار یا نانویی پیشنهاد می‌شود.
کاربری ساختمان: در ساختمان‌های صنعتی و سردخانه‌ها، مدل‌های با هسته پلی‌اورتان بهترین گزینه هستند.
ضریب جذب آب (WA): بلوک‌های با WA کمتر از ۵٪ بهترین عملکرد را دارند.
مقاومت فشاری: بسته به نوع سازه، مقاومت باید بین ۳ تا ۷ مگاپاسکال باشد.
وزن مخصوص: برای دیوارهای غیر باربر، وزن مخصوص کمتر از ۱۶۰۰ kg/m³ ایده‌آل است.
گواهی استاندارد: بلوک باید دارای گواهی استاندارد ملی (INSO) یا آزمایشگاه معتبر مقاومت در برابر نفوذ آب باشد.
مقایسه قیمت و دوام: هرچند قیمت اولیه بلوک عایق رطوبت کمی بالاتر است، اما کاهش هزینه‌های ترمیم و صرفه‌جویی انرژی آن را اقتصادی می‌کند.
معیارهای مهم در انتخاب بلوک عایق رطوبت
معیارها شامل:
جذب آب کمتر از ۵٪: شاخص اصلی مقاومت در برابر رطوبت
عدم تغییر حجم در اثر رطوبت: مانع از ترک‌های انبساطی و انقباضی
سازگاری با ملات چسب بلوک: افزایش چسبندگی و جلوگیری از درز نم
تأییدیه مقاومت در برابر یخ‌زدگی: ضروری در مناطق سردسیر
مقاومت در برابر اشعه UV و شیمیایی: در دیوارهای بیرونی مؤثر است
بیشتر بخوانید: بهترین بلوک عایق حرارت و صدا
نکات نصب و اجرای بلوک عایق رطوبت
۱. استفاده از چسب بلوک ضد رطوبت: به‌جای ملات سنتی ماسه‌سیمان از چسب‌های پلیمری یا نانویی استفاده شود.
۲. درزگیری کامل عمودی و افقی: هیچ درزی نباید بدون چسب باقی بماند، زیرا کوچک‌ترین شکاف مسیر نفوذ آب است.
۳. پوشش نهایی مناسب: استفاده از رنگ‌های سیلیکونی یا پوشش نانو روی سطح دیوار برای حفاظت مضاعف.
۴. رعایت جزئیات آب‌بندی اطراف پنجره و درزها: محل‌های تلاقی با کف یا سقف باید با درزگیرهای پلی‌یورتانی پر شود.
۵. حمل و نگهداری صحیح: بلوک‌ها باید در محیط خشک نگهداری شوند تا پیش از نصب رطوبت نگیرند.
۶. تست نهایی دیوار: پس از اجرا، تست اسپری آب یا باران مصنوعی می‌تواند عملکرد واقعی بلوک را ارزیابی کند.
جمع‌بندی
بلوک عایق رطوبت تحولی مهم در صنعت ساختمان‌سازی است. این بلوک‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نو مانند افزودنی‌های نانویی و هسته‌های پلیمری، راه‌حلی مؤثر برای مقابله با نفوذ آب، نم‌زدگی و تخریب دیوارها در مناطق مرطوب ارائه می‌دهند. استفاده از این بلوک‌ها نه تنها دوام سازه را افزایش می‌دهد، بلکه موجب کاهش هزینه‌های نگهداری، صرفه‌جویی انرژی و ارتقای کیفیت ساخت در بلندمدت خواهد شد. انتخاب صحیح نوع بلوک، توجه به گواهی‌های استاندارد، و اجرای دقیق جزئیات نصب، کلید بهره‌وری واقعی از مزایای آن است.
