در دنیای امروز، صنعت ساخت و ساز به سوی استفاده از مصالح نوین در ساختمان سازی حرکت میکند. بلوکهای سبک ساختمانی یکی از مهمترین نوآوریها در این حوزه هستند که با هدف افزایش سرعت، کاهش هزینهها، و بهبود عملکرد حرارتی و صوتی ساختمانها به بازار عرضه شدهاند. این مقاله به بررسی جامع مزایا، معایب و انواع این بلوکها میپردازد تا به شما در انتخاب آگاهانه برای پروژههای ساختمانی خود کمک کند.
بلوک سبک ساختمانی چیست؟
بلوک سبک ساختمانی به انواعی از مصالح دیواری اطلاق میشود که وزن مخصوص بسیار پایینتری نسبت به بلوکهای سنتی بتنی یا سیمانی دارند. این بلوکها معمولاً از مواد متخلخل مانند پوکه معدنی، پرلیت، یا سیلیس ساخته میشوند و وجود حبابهای هوا در ساختار آنها، باعث سبکی و خواص عایقی ویژه میگردد. استفاده از این مصالح، بار مرده ساختمان را به شکل چشمگیری کاهش داده و از نظر سازهای بهینه است.
انواع بلوک سبک ساختمانی و مواد تشکیل دهنده آنها
بلوکهای سبک ساختمانی در انواع مختلفی تولید میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. این تنوع ناشی از مواد اولیه متفاوتی است که در ساخت آنها به کار میرود. انتخاب نوع بلوک به عواملی مانند مقاومت مورد نیاز، خواص عایقی، و بودجه پروژه بستگی دارد. در ادامه، به معرفی و توضیح کامل هر یک از انواع پرکاربرد این بلوکها میپردازیم.
بلوک والاکس
بلوکهای ساختمانی والاکس از ترکیبی منحصربهفرد از مواد تشکیل شدهاند که شامل سیمان، پوکهمعدنی، الیاف پلیمری، مواد نانو، گرانول پلیاستایرن و افزودنیهای خاص برای بهبود خواص میشود. این ترکیب، بلوکها را همزمان فوقسبک و بسیار مقاوم در برابر تنش و فشار میکند.
این بلوکها با استفاده از اتصال کام و زبانه در جهت افقی و میلگرد دوخت در جهت عمودی، بهصورت یکپارچه به هم متصل میشوند و مقاومت فوقالعادهای در برابر زلزله دارند.
دیوارهای والاکس عایق حرارت هستند و الزامات مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را به طور کامل رعایت میکنند. این دیوارها همچنین با کاهش ۵۰ دسیبل صدا، محیطی آرام و راحت را فراهم میآورند.

از ویژگیهای دیگر این بلوکها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جذب آب استاندارد
- مقاومت در برابر آتشسوزی
- عدم جمعشدگی
- قابلیت پیچپذیری بالا
- مقاوم در برابر نفوذ رطوبت و هوا
برای اتصال محکم و گیردار با نما، شیارهایی مثلثیشکل به عمق ۱.۵ سانتیمتر و با فاصله ۱۰ سانتیمتر در طول بلوکها ایجاد شده است.
بلوک لیکا

بلوکهای لیکا از رس منبسطشده (L.E.C.A) ساخته میشوند. در فرآیند تولید، دانههای رس در کورههای دوار با دمای بالا منبسط شده و به شکل کرههای سبک و متخلخل درمیآیند. این دانهها سپس با سیمان و افزودنیهای خاص ترکیب شده و به بلوک تبدیل میشوند.
ساختار متخلخل و حبابهای هوای محبوس در این بلوکها، آنها را به عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی تبدیل میکند. بلوکهای لیکا وزن بسیار کمی دارند، که باعث کاهش بار مرده ساختمان و افزایش مقاومت در برابر زلزله میشود. همچنین، به دلیل مقاومت در برابر آتشسوزی و مقاومت شیمیایی بالا، برای استفاده در انواع دیوارچینیها مناسب هستند.
بلوک هبلکس
بلوک هبلکس که با نام بتن هوادار اتوکلاویشده (AAC) نیز شناخته میشوند، از ترکیب سیمان، سیلیس، آهک و پودر آلومینیوم تولید میگردند. در فرآیند تولید، پودر آلومینیوم با آهک و سیمان واکنش داده و حبابهای هیدروژن تولید میکند که باعث میشود حجم مخلوط تا چندین برابر افزایش یابد.

پس از قالبگیری، بلوکها در داخل اتوکلاو (یک مخزن فشار بالا) قرار میگیرند تا به مقاومت نهایی خود برسند. هبلکس به دلیل برشپذیری آسان با اره دستی و وزن بسیار سبک، سرعت اجرای پروژه را به شکل چشمگیری افزایش میدهد. این بلوکها همچنین عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی هستند، اما در مقایسه با برخی بلوکهای دیگر، شکنندگی بیشتری دارند.
بلوک CLC

بلوکهای بتن سبک فومدار (CLC) از ترکیب سیمان، ماسه و فوم ساخته میشوند. فوم مایع در فرآیند تولید به مخلوط اضافه شده و حبابهای هوای یکنواختی را بدون نیاز به واکنش شیمیایی ایجاد میکند. این حبابهای هوا به صورت پایدار در مخلوط باقی میمانند و پس از خشک شدن، بلوکی با ساختار سلولی بسته ایجاد میکنند.
بلوک CLC به دلیل استفاده از فوم، وزن بسیار سبکی دارد و خواص عایق حرارتی و صوتی آن مطلوب است. تولید این بلوکها نسبتاً ساده است و امکان تولید در محل پروژه نیز وجود دارد. این بلوکها برای دیوارهای غیرباربر، سقفهای سبک و پرکنندهها کاربرد دارند و در برابر آتشسوزی نیز مقاوم هستند.
مزایای اصلی بلوک سبک ساختمانی
در این بخش به بررسی مزایای کلیدی استفاده از بلوکهای سبک ساختمانی میپردازیم. این مصالح نوین، راهحلهای مؤثری برای چالشهای رایج در ساخت و ساز ارائه میدهند و به بهبود عملکرد کلی ساختمان کمک میکنند. با توجه به خواص منحصر به فرد این بلوکها، مزایای آنها نه تنها در مرحله ساخت، بلکه در طول عمر مفید ساختمان نیز آشکار میشود و باعث بهینهسازی مصرف انرژی و افزایش کیفیت زندگی میشود.
عایق حرارتی و صرفهجویی در انرژی
یکی از برجستهترین مزایای بلوکهای سبک، خاصیت عایق حرارتی فوقالعاده آنهاست. ساختار متخلخل و وجود حبابهای هوای محبوس در این بلوکها، از تبادل حرارتی بین داخل و خارج ساختمان جلوگیری میکند. این ویژگی به حفظ دمای مطلوب در فصول مختلف کمک کرده و نیاز به استفاده از سیستمهای گرمایشی و سرمایشی را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. در نتیجه، این امر منجر به کاهش چشمگیر مصرف انرژی و صرفهجویی در هزینهها میشود که از نظر اقتصادی و زیستمحیطی بسیار حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید: بلوک عایق حرارت
عایق صوتی و ایجاد محیط آرام
بلوکهای سبک به عنوان یک عایق صوتی مؤثر عمل میکنند. ساختار سلولی و متخلخل این مصالح، امواج صوتی را جذب و پراکنده میکند و از انتقال آنها از طریق دیوار جلوگیری مینماید. این ویژگی باعث میشود تا محیطی آرام و دلپذیر در داخل ساختمان ایجاد شود و از ورود صداهای مزاحم از خیابان یا واحدهای مجاور جلوگیری کند. این مزیت به خصوص در ساختمانهای مسکونی، اداری و آموزشی که نیاز به محیطی آرام برای تمرکز یا استراحت دارند، بسیار ارزشمند است.
ویدیو تست عایق صدا بلوک والاکس
بیشتر بخوانید: بلوک عایق صوت
وزن سبک و کاهش بار مرده ساختمان
وزن مخصوص پایین بلوکهای سبک ساختمانی یکی از مهمترین ویژگیهای فنی آنهاست. این سبکی باعث میشود بار مرده ساختمان به شدت کاهش یابد، که این امر به نوبه خود، نیاز به استفاده از فونداسیونهای سنگینتر و اسکلتبندیهای پرهزینهتر را از بین میبرد. کاهش بار مرده نه تنها هزینههای ساخت را کاهش میدهد، بلکه مقاومت سازه را در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله افزایش میدهد که از نظر ایمنی بسیار حیاتی است.
ویدیوی تست وزن سبک بلوک والاکس
مقاومت در برابر آتشسوزی
بسیاری از انواع بلوکهای سبک مانند هبلکس و والاکس، به دلیل ترکیب مواد معدنی خود، مقاومت بسیار بالایی در برابر آتشسوزی دارند. این بلوکها در معرض حرارت بالا شعلهور نمیشوند و گازهای سمی آزاد نمیکنند، که این امر به افزایش ایمنی ساختمان و فرصت بیشتر برای تخلیه ساکنین در شرایط اضطراری کمک میکند. این خاصیت، آنها را به گزینهای ایدهآل برای ساخت دیوارهای جداکننده و دیوارهای حائل تبدیل کرده است.
ویدیوی تست حریق بلوک والاکس
بیشتر بخوانید: بلوک ضدحریق
سرعت اجرای بالا و کاهش هزینههای ساخت
یکی دیگر از مزایای کلیدی بلوکهای سبک، سرعت بالای نصب و اجرای آنهاست. به دلیل وزن کم و ابعاد بزرگتر نسبت به آجرهای سنتی، کارگران میتوانند در زمان کوتاهتری دیوارچینی را انجام دهند. همچنین، برش و شکلدهی آسان این بلوکها نیاز به ابزارآلات پیچیده را کاهش داده و ضایعات ساختمانی را به حداقل میرساند. این عوامل به طور مستقیم به کاهش هزینههای کلی پروژه و زمان تکمیل آن منجر میشوند.
کاهش ضایعات ساختمانی
به دلیل قابلیت برش و شکلدهی آسان، بلوکهای سبک ساختمانی ضایعات کمتری نسبت به مصالح سنتی ایجاد میکنند. این ویژگی نه تنها از نظر اقتصادی به صرفه است، بلکه به حفظ محیط زیست نیز کمک میکند، زیرا حجم نخالههای ساختمانی کاهش مییابد. این مزیت، به خصوص در پروژههای بزرگ و حساس به مدیریت پسماند، بسیار حائز اهمیت است.
معایب و چالشهای استفاده از بلوک سبک
با وجود مزایای فراوان، استفاده از بلوکهای سبک نیز با چالشهایی همراه است که باید در نظر گرفته شوند.
شکنندگی و آسیبپذیری در حین حمل و نقل
بسیاری از بلوکهای سبک، به ویژه هبلکس، نسبت به ضربه و فشار شکننده هستند. این موضوع باعث میشود که در هنگام حمل و نقل، بارگیری و تخلیه، باید دقت زیادی به کار برده شود تا از آسیب دیدن بلوکها و افزایش ضایعات جلوگیری گردد.
هزینه اولیه بالاتر نسبت به مصالح سنتی
اگرچه استفاده از بلوکهای سبک در درازمدت به دلیل کاهش هزینههای انرژی و سرعت اجرا به صرفه است، اما قیمت اولیه خرید این بلوکها معمولاً از مصالح سنتی مانند آجر و بلوک سیمانی بیشتر است. این موضوع میتواند یکی از چالشهای اصلی برای برخی پروژهها باشد.
معرفی بلوک سبک ساختمانی والاکس
بلوکهای بتنی والاکس، که توسط شرکت ابنیه بیکران فرخ پی تولید میشوند، نسل جدیدی از دیوارهای پیشساخته سبک هستند . این بلوکها با هدف صنعتیسازی و ارتقاء ایمنی ساختمانها، بهویژه در برابر زلزله و آتشسوزی، طراحی شدهاند.
مزایا و ویژگیهای بلوک والاکس
- وزن فوقالعاده سبک: این بلوکها بار مرده ساختمان را کاهش داده و در نتیجه ایمنی آن را در برابر زلزله افزایش میدهند.
- مقاومت بالا در برابر زلزله: با داشتن وزن سبک، مقاومت فشاری بالا و سیستمهای اتصال قوی (مانند کام و زبانه، میخ فولادی و چسب)، این دیوارها در هنگام زلزله دچار ریزش و تخریب نمیشوند.
- ضد حریق: استفاده از مواد نسوز، الیاف پلیمری و ساختار متخلخل باعث مقاومت بالا در برابر حریق میشود و از گسترش آتش جلوگیری میکند.
- عایق صوتی و حرارتی: والاکس با کاهش 50 دسیبل صدا، مطابق با مبحث 18 و با ضریب انتقال حرارت کمتر از 14 W/m.k، مطابق با مبحث 19 مقررات ملی ساختمان است.
- سرعت اجرای بالا: ابعاد مناسب و وزن کم این بلوکها امکان اجرای سریع (حدود 60 متر مربع در روز با تیم سهنفره) را فراهم میکند.
- افزایش فضای مفید: ضخامت کم (8 تا 12 سانتیمتر) منجر به افزایش 1 تا 2 درصدی فضای مفید داخلی میشود.
- قابلیت میخ و پیچپذیری: به دلیل وجود الیاف پلیمری، هر پیچ میتواند بیش از 200 کیلوگرم بار را تحمل کند.
- مقاومت ضربهای: مقاومت فشاری 4.5 پاسکال دارد که از حداقل استانداردهای ملی و بینالمللی بالاتر است.
- برشپذیری آسان: به دلیل عدم وجود سنگدانه، برش و شیارزنی آن با ابزارهای معمولی آسان بوده و پرت مصالح به حداقل میرسد.
- نصب ساده: این بلوکها با انواع والپستها (نبشیکشی، ناودانی منقطع، والمش) قابل اجرا هستند و به میلگرد بستر نیازی ندارند. آموزش چند ساعته برای تیم اجرایی کفایت میکند.
تاییدیه و استانداردها
بلوک والاکس دارای مجوز بهرهبرداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت، گواهینامه فنی محصول از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، گواهینامه ثبت اختراع و تاییدیه عایق بودن در برابر صوت و حرارت است.
کتابچه فنی بلوک والاکس
بلوک سبک والاکس بهتر است یا هبلکس؟
انتخاب بین بلوک والاکس و هبلکس به نیازها و اولویتهای پروژه بستگی دارد. هر دو نوع بلوک از مصالح سبک و عایق هستند، اما تفاوتهایی کلیدی دارند. هبلکس به دلیل ترکیب خاص خود، بسیار سبک و برشپذیر است و سرعت اجرای آن بسیار بالاست. این ویژگی آن را برای دیوارهای داخلی و پارتیشنبندیهای سریع مناسب میسازد. از سوی دیگر، والاکس به دلیل استفاده از پوکههای معدنی و صنعتی، مقاومت فشاری بالاتری نسبت به هبلکس دارد و در برابر رطوبت و یخزدگی نیز مقاومتر است. این مقاومت بیشتر، والاکس را برای استفاده در دیوارهای بیرونی و مکانهایی که نیاز به مقاومت بیشتری دارند، مناسبتر میکند. به طور کلی، اگر سرعت و سبکی در اولویت است، هبلکس گزینه بهتری است، اما اگر مقاومت و دوام بیشتر مورد نظر باشد، والاکس انتخاب مناسبتری خواهد بود.

جدول مقایسه بلوک والاکس و هبلکس
انتخاب بین بلوکهای والاکس و هبلکس به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل نوع پروژه، بودجه و ویژگیهای مورد انتظار از مصالح میشود. در ادامه، یک جدول مقایسه جامع ارائه شده است که به شما در تصمیمگیری بهتر کمک میکند.
| ویژگیها | بلوک هبلکس (AAC) | بلوک والاکس |
| وزن | سبک | بسیار سبک |
| عایق حرارتی | بسیار خوب | عالی |
| عایق صوتی | خوب | عالی |
| مقاومت فشاری | نسبتاً بالا | بالا |
| سرعت نصب | بالا | بالا |
| مزیت اقتصادی | نسبتا زیاد | زیاد |
| دوستدار محیط زیست | بله | بله |
| مقاومت در برابر آتش | بالا | بسیار بالا |
| مناسب برای مناطق مرطوب | محدودیت دارد | بله |
سوالات متداول
بلوک سبک مناسب چه نوع ساختمانهایی است؟
بلوکهای سبک ساختمانی برای انواع مختلفی از ساختمانها از جمله ساختمانهای مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی مناسب هستند. ویژگیهای آنها به ویژه در پروژههایی که هدف کاهش وزن سازه، افزایش سرعت اجرا و بهبود عملکرد عایقی است، کاربرد فراوانی دارد.
آیا میتوان روی بلوکهای سبک از کاشی یا سنگ استفاده کرد؟
بله، میتوان روی بلوکهای سبک از کاشی یا سنگ استفاده کرد. با این حال، به دلیل جذب آب متفاوت بلوکها و نیاز به چسبندگی بهتر، توصیه میشود از چسبهای مخصوص یا ملاتهای پلیمری با کیفیت بالا استفاده شود.
هزینه دیوارچینی با بلوک سبک چقدر است؟
هزینه دیوارچینی با بلوک سبک به عوامل متعددی از جمله نوع بلوک، ابعاد، هزینه حمل و نقل و دستمزد کارگر بستگی دارد. اگرچه قیمت اولیه بلوکها ممکن است بالاتر از مصالح سنتی باشد، اما با در نظر گرفتن کاهش هزینههای ملات، سرعت بالای اجرا و صرفهجویی در انرژی در بلندمدت، میتواند در نهایت به صرفه باشد.
