ساختمان سبز

در دنیایی که در آن هرروز با چالش‌های زیست‌محیطی بیشتری رو به رو می‌شویم، رویکردهای نوآورانه برای حفاظت از زمین و منابع آن، اهمیت بالایی پیدا می‌کنند. یکی از این راهکارها، ساختمان سبز است که مزایای بی‌شماری را به ما ارائه می‌دهد. این سازه‌ها تنها به حفظ محیط زیست محدود نمی‌شوند، بلکه از طراحی ویژه‌ای برخوردارند که سلامت ساکنان را نیز ارتقا دهند. این ساختمان‌ها پلی میان تکنولوژی، معماری و طبیعت هستند و با رعایت نکات زیست‌محیطی، فضایی مدرن و کارآمد برای زندگی و کار ایجاد می‌کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا مفهوم، ویژگی و مزایای ساختمان سبز و نمونه‌های این معماری پایدار در سراسر دنیا را مورد بررسی قرار دهیم.

ساختمان سبز چیست؟

ساختمان سبز، چیزی بیش از یک مفهوم معماری و سازه فیزیکی است و می‌توان آن را به عنوان رویکردی برای ساخت و ساز معرفی کرد که با هدف ایجاد تعادل میان نیازهای انسان و طبیعت اجرا می‌شود. اما در تعریف ساده، ساختمان سبز به سازه‌هایی گفته می‌شود که در تمام مراحل طراحی، ساخت و بهره‌برداری، اصول پایداری و حفاظت از محیط زیست را در اولویت قرار می‌دهند.

آنچه این ساختمان‌ها را متمایز می‌کند، نگرش سیستمی آن‌ها به مصرف انرژی، آب و سایر منابع است. به طوریکه در این سازه‌ها تلاش می‌شود تا از مواد پایدار، انرژی تجدید پذیر و فناوری‌های هوشمند برای دستیابی به اهداف مذکور استفاده شود. استفاده از پوشش گیاهی در دیوارها، سقف‌های سبز و پنجره‌های بهینه برای ورود نور طبیعی، از نمونه فناوری‌های کاربردی در طراحی انواع ساختمان سبز هستند.

ساختمان های سبز، اغلب بر اساس استانداردهای معتبر جهانی ازجمله LEED (گواهینامه رهبری طراحی انرژی و محیط) و BREEAM (ارزیابی زیست محیطی ساختمان) ارزیابی می‌شوند. طبق این استانداردها، از انتخاب مصالح اولیه گرفته تا طراحی فضای داخلی و خارجی، تمامی تصمیم‌گیری‌های مرتبط با ساختمان‌های سبز، باید بر محور برآورده سازی نیازهای انسان بدون لطمه به منابع طبیعی انجام می‌شود. در عین حال این سازه‌ها با شرایطی همچون ایجاد فضاهای سالم‌تر و کاهش آلودگی هوا در محیط داخلی، کیفیت زندگی را نیز بهبود می‌بخشند. بنابراین ساختمان سبز به نوعی یک راه‌حل برای همزیستی معماری و طبیعت است و ثابت می‌کند که ساخت و ساز نه تنها باید یک فرآیند خلاقانه باشد، بلکه باید مسئولانه و پایدار نیز عمل کند.

ویژگی‌های ساختمان سبز

ساختمان سبز نماد معماری پایدار است و مجموعه‌ای از ویژگی‌های منحصر به فرد را در خود جای داده است تا بدین ترتیب به یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌های مقاله با چالش‌های زیست‌محیطی تبدیل شود. این ویژگی‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به طور هم‌زمان اهداف زیست‌محیطی و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها را محقق کند. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین ویژگی‌های ساختمان سبز آشنایی پیدا کنید.

بهره‌وری انرژی و منابع طبیعی

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های ساختمان سبز، مصرف بهینه انرژی است؛ درواقع این ساختمان‌ها از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند سیستم‌های خورشیدی، عایق حرارتی پیشرفته و سیستم‌های روشنایی LED استفاده می‌کنند. هدف از این سیستم‌ها، کاهش مصرف انرژی و وابستگی به سوخت‌های فسیلی است. علاوه بر این مدیریت هوشمند منابع آب، ازجمله استفاده از سیستم‌های جمع‌آوری آب باران یا بازیافت آب خاکستری، از دیگر شاخصه‌های ساختمان سبز است.

به کارگیری مواد سازگار با محیط زیست

ساختمان‌های سبز از موادی ساخته می‌شود که لطمه‌ای به محیط زیست وارد نمی‌کنند. این مواد معمولاً بازیافتی، کم کربن و تجدید پذیر هستند. به عنوان مثال بتن بازیافتی و فولاد قابل بازیافت، ازجمله مواد مورد استفاده در ساختمان‌های سبز هستند که کمترین میزان مواد شیمایی مضر را دارند و به بهبود کیفیت هوای داخلی ساختمان کمک می‌کنند.

طراحی هوشمند و کارآمد

ساختمان‌های سبز به گونه‌ای طراحی می‌شوند که حداکثر استفاده از نور طبیعی را داشته باشند. این طراحی شامل پنجره‌های بزرگ، جهت‌گیری مناسب ساختمان و استفاده از مواد شفاف برای ورود نور خورشید است. این ویژگی، نیاز به نور مصنوعی را کاهش داده و درنتیجه، مصرف انرژی را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد.

توجه به سلامت انسان

یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی ساختمان سبز، تمرکز بر رفاه و سلامت انسان‌هاست. بدین منظور استفاده از سیستم‌های تهویه مناسب، کاهش آلودگی صوتی و بهینه‌سازی کیفیت هوای داخلی، ازجمله اقداماتی است که در این ساختمان‌ها صورت می‌گیرد. بدین ترتیب ساکنان می‌توانند در فضایی سالم، آرام و راحت زندگی یا کار کنند.

کاهش ضایعات و مدیریت پسماند

مدیریت ضایعات یکی از اولویت‌های ساختمان سبز است؛ بدین منظور این سازه‌ها از طراحی‌هایی استفاده می‌کنند که میزان ضایعات را به حداقل برسانند. همچنین سیستم‌های مدیریت پسماند برای بازیافت و دفع اصولی زباله‌ها، در این ساختمان‌ها تعبیه می‌شود.

انطباق با شرایط اقلیمی

ساختمان سبز متناسب با شرایط اقلیمی منطقه طراحی می‌شود؛ این انطباق شامل بهره‌گیری از انرژی باد در مناطق بادخیز و استفاده از سقف‌های خنک برای مناطق گرمسیری است. همچنین در مناطقی که بارندگی زیاد است، از سیستم‌های مدیریت آب باران بهره‌گیری می‌شود.

فضای سبز یکپارچه

در ساختمان‌های سبز، توجه ویژه‌ای به ایجاد و حفظ فضای سبز معطوف می‌شود. این فضاها شامل باغ‌های پشت بام، دیوارهای سبز و محوطه‌سازی با گیاهان بومی است که ضمن کاهش اثر حرارتی، کیفیت هوا را بهبود بخشید و به ایجاد زیبایی‌های بصری کمک می‌کند.

مزایای ساختمان سبز

ساختمان‌های سبز، تحولی در طراحی و ساخت و ساز هستند و به عنوان یک راهکار پایدار برای چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی محسوب می‌شوند. مزایای این ساختمان‌ها نه تنها در جامعه، بلکه در زندگی روزمره افراد نیز به طرز چشمگیری مشهود است. در ادامه می‌توانید با برخی از مهم‌ترین مزایای ساختمان سبز آشنایی پیدا کنید.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها

ساختمان سبز از فناوری‌های هوشمند و سیستم بهره‌وری انرژی برخوردار است و به همین دلیل هزینه‌های عملیاتی را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. سیستم‌های ذخیره آب باران، بازیافت انرژی و کاهش نیاز به سوخت‌های فسیلی، هزینه‌های نگهداری و قبض‌ها را به طرز چشمگیری کم می‌کنند.

سازگاری با تغییرات آب و هوایی

یکی از چالش‌های امروزی، تغییرات آب و هوایی است؛ در این شرایط ساختمان سبز با کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، نقش فعالی در سازگاری با این تغییرات ایفا می‌کند. درواقع بهینه‌سازی انرژی و استفاده از مواد بازیافتی، این سبک معماری به الگویی برای مقاومت در برابر تغییرات آب و هوایی و اقلیمی تبدیل کرده است.

کاهش فشار بر منابع طبیعی

از دیگر مزایای ساختمان سبز می‌توان به کاهش مصرف منابع طبیعی اشاره کرد؛ چراکه این ساختمان‌ها با استفاده بهینه از آب، کاهش مصرف انرژی و به کارگیری مواد پایدار، وابستگی به منابع تجدید ناپذیر را به حداقل می‌رسانند.

بهبود کیفیت زندگی

زندگی یا کار در ساختمان سبز می‌تواند بهره‌وری افراد را افزایش دهد؛ چراکه وجود نور طبیعی، تهویه مناسب و محیطی سالم‌تر، میزان تمرکز و کیفیت انجام فعالیت‌ها را تا حدود زیادی بهبود می‌بخشد.

گسترش تنوع زیستی در شهرها

باغ‌های عمودی، بام‌های سبز، باغچه‌های تراس و فضاهای سبز موجود در این ساختمان‌ها، زیستگاه‌های جدیدی را برای گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری فراهم می‌کنند. این امر تا حدود زیادی به بازسازی تنوع زیستی در محیط‌های شهری کمک می‌کند.

افزایش دوام ساختمان

استفاده از متریال‌های باکیفیت و پایدار در ساختمان‌های سبز، نه تنها تأثیر زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد، بلکه منجر به افزایش عمر مفید سازه نیز می‌شود. علاوه بر این، ساختمان‌های سبز نیاز کمتری به تعمیر و بازسازی دارند و درنتیجه هزینه‌های اضافی تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کنند.

افزایش ارزش ملک

ساختمان‌های سبز به دلیل برخورداری از استانداردهای بالا و فناوری‌های نوین، برای خریداران و سرمایه‌گذاران، جذابیت بیشتری دارند. این موضوع ارزش بازار ساختمان سبز را تا حدود زیادی افزایش می‌دهد.

جدیدترین ساختمان‌های سبز دنیا

ساختمان‌های سبز در دهه اخیر به نمادهای از نوآوری، سازگاری با محیط و هنر تبدیل شده‌اند. این ساختمان‌ها برای کاهش اثرات زیست‌محیطی طراحی می‌شوند و تجربه‌ای بی‌نظیر از زیبایی‌شناسی، فناوری‌های پیشرفته و استفاده بهینه از منابع را ارائه می‌دهند. در ادامه می‌توانید برخی از جدیدترین و برجسته‌ترین نمونه‌های ساختمان سبز در دنیا را مورد بررسی قرار دهید که هر یک از آن‌ها به نوعی در مسیر پایداری، خلاقیت و بهره‌وری از انرژی سرآمد هستند.

مرکز همایش‌های ونکوور (Vancouver Convention Centre) – کانادا

این مرکز در یکی از زیباترین شهرهای کانادا واقع شده است و یکی از شاهکارهای مهندسی سبز شناخته می‌شود. سقف این ساختمان با بیش از 6 هکتار فضای سبز طراحی شده است و در کنار آن از گیاهان بومی برای جذب کربن دی اکسید و تولید اکسیژن استفاده می‌شود. همچنین فضای این مرکز، زیستگاهی طبیعی برای پرندگان و حشرات بومی ایجاد کرده است. مرکز همایش‌های ونکوور دارای سیستم‌های مدیریت آب است که آب باران را جمع‌آوری و برای آبیاری فضای سبز و سیستم تهویه از آن استفاده می‌کند. این طراحی نقش مؤثری در کاهش مصرف آب شهری داشته است.

مرکز نوآوری بلومبرگ (Bloomberg HQ) – لندن

ساختمان بلومبرگ در لندن، نمونه‌ای از معماری مدرن و پایدار ساختمان‌های سبز است. این مرکز جایزه پایداری استرلینگ را دریافت کرده است و از سیستم‌های پیشرفته بازیافت گرما و آب استفاده می‌کند. از ویژگی‌های برجسته مرکز نوآوری می‌توان به سیستم تهویه هوای پیشرفته اشاره کرد که با استفاده از حسگرهای حرکتی، دما را تنظیم می‌کند. علاوه بر این بیش از 500 مترمربع از فضای سبز در پشت بام این ساختمان وجود دارد که تا حدود زیادی به بهبود کیفیت هوا و کاهش گرمای شهری کمک می‌کند.

برج بیوسفر (The Bosco Verticale) – میلان، ایتالیا

برج بیوسفر bosco vertical به جنگل عمودی مشهور است و یکی از خلاقانه‌ترین پروژه‌های معماری سبز در دنیا محسوب می‌شود. این برج دو ساختمان دارد که بیش از 2000 درخت، درختچه و گیاه روی نمای بیرونی آن کاشته شده‌اند. این گیاهان نه تنها زیبایی برج بیوسفر را دوچندان می‌کنند، بلکه به عنوان یک فیلتر طبیعی هوا اثربخشی دارند. مزایای زیست‌محیطی این پروژه عبارت‌اند از کاهش آلودگی هوا، تنظیم دمای ساختمان و جذب کربن دی است. طراحی برج بیوسفر the bosco vertical نیز توسط استودیو مشهور Stefano Boeri architetti انجام شده است.

ساختمان Edge (ادج) – آمستردام، هلند

ساختمان ادج به عنوان هوشمندترین ساختمان جهان شناخته می‌شود و ترکیبی از فناوری‌های هوشمند و طراحی پایدار دارد. از ویژگی‌های بارز ساختمان edge می‌توان به استفاده از حسگرهای پیشرفته اشاره کرد که مصرف انرژی را در هرلحظه مدیریت می‌کنند. علاوه بر این پنل‌های خورشیدی نصب شده روی سقف و نمای ساختمان، حتی بیشتر از نیاز آن، انرژی تولید می‌کنند. همچنین این ساختمان از سیستم بازیافت آب برخوردار است که مصرف آب شهری را کاهش می‌دهد. فضای داخلی edge نیز با هدف استفاده بهینه از نور طبیعی طراحی شده است.

مدرسه هنر و رسانه دانشگاه نانیانگ سنگاپور

(Nanyang Technological University – School of Art, Design, and Media)

ساختمان سبز مدرسه هنر و رسانه نانیانگ،‌ با سقفی سبز و به شکل شیب دار طراحی شده است و نه تنها ازلحاظ بصری جذابیت دارد، بلکه نقش مؤثری در کاهش دمای محیطی و مصرف انرژی ایفا می‌کند. سقف این ساختمان به عنوان عایق طبیعی عمل کرده و از گرمایش بیش از حد جلوگیری می‌کند. همچنین طراحی خلاقانه ساختمان نانیانگ، دانشجویان را به تعامل با طبیعت تشویق می‌کند. فضای سبز موجود بر روی سقف این ساختمان نیز به عنوان محیطی آرامش‌بخش و فضای مناسب برای مطالعه در محیط باز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خانه زباله صفر (Zero Waste House) – ژاپن

این خانه پیشرفته، نمونه‌ای عالی از زندگی بدون تولید زباله است و تمام مصالح ساختمانی آن از مواد بازیافتی تهیه شده‌اند. انرژی مصرفی خانه بدون زباله از منابع تجدید پذیر تأمین می‌شود و اهداف ساختمان سبز را محقق می‌کند. این پروژه توسط Japan Green Building Council معرفی شده است و توانایی معماری ژاپنی در ایجاد هماهنگی بین فناوری‌های نوین و سنت‌های بومی را به نمایش می‌گذارد.

دیوار عایق والاکس در ساختمان سبز

یکی از موارد بسیار مهم در طراحی و ساخت ساختمان های سبز استفاده از مصالحی است که دارای ویژگی هایی باشند که برای محیط زیست مضر نبوده، بلکه مفید باشند و همچنین الزامات و استانداردهای مربوطه را رعایت کرده باشند.

در ادامه به بررسی و مطابقت دیوار عایق والاکس در ساختمان سبز می پردازیم.

بلوک والاکس دوستدار طبیعت

در تولید اکثر بلوک های دیواری از شن، ماسه و سیمان استفاده می شود و برای تهیه شن و ماسه، کوهها و دشت ها تخریب شده و به معادن تبدیل می شوند. اما در تولید بلوک والاکس از هیچگونه شن و ماسه ای استفاده نمی شود و از این لحاظ هیچگونه آسیبی به محیط زیست وارد نمی شود.

بهره وری و انرژی در ساختمان با استفاده از بلوک های والاکس

دیوارها در ساختمان بیشترین اتلاف انرژی را دارند. در آپارتمان ها هرچه تعداد طبقات بیشتر باشد، سطح دیوار مجاور فضای آزاد نسبت به سطح کف و سقف مجاور فضای آزاد بیشتر می شود در نتیجه استفاده از دیوارهای عایق حرارت لزوم بیشتری پیدا می کنند.

دیوار عایق والاکس با الزامات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان کاملا مطابقت دارد و این بلوک ها برای ساختمان های گروه 1، 2 و 3 که نیاز به گرمایش و سرمایش (کم، متوسط و زیاد) دارند به صورت کاملا بهینه طراحی شده اند.

بلوک های والاکس با ضخامت 12 سانتیمتر برای ساختمان های گروه 2 و 3،

و همچنین بلوک های والاکس با ضخامت 17 سانتیمتر برای ساختمان های گروه 1 طراحی شده اند.

استفاده از این نوع بلوک میزان اتلاف انرژی را در ساختمان به حداقل ممکن می رساند و در صورت استفاده از عایق مناسب در کف و سقف ساختمان همراه با دیوار عایق والاکس می توان از آن ساختمان به عنوان ساختمان سبز نام برد.

دانلود کتابچه فنی دیوار عایق والاکس

تاثیر دیوار عایق والاکس بر سازه ساختمان های سبز

با توجه به میزان مصرف آهن آلات و شن و ماسه بسیار زیاد در اسکلت ساختمان ها می توان با کاهش بارهای مرده ساختمان تا حد قابل قبولی مصرف این مواد معدنی را در ساختمان کاهش دهیم و محیط زیستمان را برای به دست آوردن این مواد تخریب نکنیم.

بلوک های عایق والاکس با وزن فوق سبک خود می توانند وزن بلوک های استفاده شده در ساختمان را به نصف و کمتر از آن کاهش دهد و در نتیجه بار مرده سازه را کاهش دهد. سازه را بهینه و المان های فوندانسیون، تیر، ستون و سقف را کمتر کند. در نتیجه استفاده از دیوار عایق والاکس از این حیث نیز مطابق استانداردهای ساختمان های سبز می باشد.

توجه به سلامت انسان و دیوار عایق والاکس

دیوار عایق والاکس از سه جنبه در سلامت انسان تاثیرگذار است.

جنبه اول: ایمنی در برابر زلزله، باد و حریق

حوادث از قبیل زلزله، توفان های شدید و آتش سوزی هرلحظه امکان دارد صورت پذیرد و جان و مال ساکنین ساختمان را در خطر اندازد از این لحاظ استفاده از سازه و دیوارهایی که سطح ایمنی را در ساختمان افزایش دهد، بسیار مهم است. دیوار والاکس دارای ساختار کاملا یک پارچه و مستحکم می باشد که توانایی تحمل زلزله و توفان های شدید را دارد.  استفاده از مواد نانو نسوز در ساختار بلوک های والاکس سبب شده که این بلوک ساعت ها در مقابل آتش سوزی دوام داشته باشند. این دوام دو آیتم را شامل می شود :

• دیوار به مدت بیش از دو ساعت در برابر شعله مستقیم آتش قرار می گیرد و دچار تخریب نمی شود.
• دیوار در مدت زمان آتش سوزی گرما را از خود انتقال نمی دهد به نحوی که اگر یک پنبه آن طرف دیوار قرار گیرد، دچار حریق نمی شود.

بیشتر بخوانید: دیوار مقاوم در برابر زلزله

جنبه دوم: عایق صوت و آسایش ساکنین

امروزه با افزایش مجتمع سازی و صنعتی شدن شهرها، صداهای مزاحم بیشتر از هر زمانی آسایش و روان جامعه را به مخاطره انداخته است. در این میان در انتقال صدا از فضای خارج به داخل ساختمان و همچنین انتقال صدا از داخل فضاهای خصوصی (اتاق خوابها) به دیگر فضاهای ساختمان، دیوار نقش مهم و اساسی دارد. با عایق کردن یا استفاده از دیوارهای عایق صوت می توان این معضل را برای ساکنین برطرف سازد.

دیوار عایق والاکس با کاهش 49.3 دسیبل صدا کاملا نقش یک دیوار عایق صدا را بازی کرده و انتقال صدا را از دیوار به حداقل ممکن می سازد و موجبات آسایش و آرامش را برای ساکنین منازل فراهم می شازد.

جنبه سوم: عایق حرارت و آسایش ساکنین

ساختمان هایی که جداره های بیرونی آن عایق نباشند و گرما و سرما را از خود انتقال دهند در زمستان ها به سختی گرم می شوند و در تابستان به سختی خنک می شوند و همچنین در داخل ساختمان نیز دمای فضاهای مختلف آن یکدست نیست به طوری که ممکن است اتاقی گرمتر یا سردتر از اتاق دیگر باشد. و این موارد به شدت بر روی آسایش و روان ساکنین منازل تاثیرگذار است.

همان طور که در این مقاله اشاره شد دیوار عایق والاکس به عنوان بلوک عایق حرارت برای تمام اقلیم ها عایق بوده و مانع از عبور گرما و سرما از دیوار می شود و اتلاف انرژی را به صفر می رساند. با توجه به آیتم های ایمنی، عایق صوت و عایق حرارت دیوار والاکس، این دیوار از جنبه ایمنی و روانی حافظ سلامت انسان بوده و کاملا منطبق بر استانداردهای ساختمان سبز می باشد.

کاهش ضایعات و بلوک های والاکس

بلوک های والاکس در حمل، بارگیری، باراندازی، اجرا و برش هیچگونه پرت و هدررفتی ندارند و به علت وزن بسیار سبک این بلوک ها می توان تکه های حاصل از درآوردن جای تاسیسات و یا تخریب دیوار به علت تغییر دکوراسیون را در کف سازی استفاده کرد. و از بوجود آمدن ضایعات و آسیب به محیط زیست جلوگیری کرد. لذا بلوک والاکس از این حیث نیز مطابق ساختمان سبز است.

جمع بندی

ساختمان سبز، آینده‌ای پایدار را به جهان نشان می‌دهد و نمونه‌ای از ترکیب خلاقیت،‌ دانش و عشق به طبیعت است. با بررسی این سبک ساختمان‌ها می‌توانیم نقش مهم معماری در کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی و بهبود کیفیت زندگی را درک کنیم. این ساختمان‌ها نمادی از تلاش بشر برای ساخت آینده‌ای سبزتر و سالم‌تر هستند  و هر یک الگویی برای دیگر پروژه‌های معماری در سراسر جهان محسوب می‌شوند. درنهایت باید بدانید که معماری ساختمان سبز یک روند گذرا نیست، بلکه ضرورتی برای حفظ منابع و بهبود کیفیت زندگی است.